Program „Czyste Powietrze” zyskał popularność jako realne wsparcie dla właścicieli domów jednorodzinnych. W 2025 roku wprowadzono jednak istotną zmianę: obowiązkowy audyt energetyczny. Co to oznacza w praktyce? Dla kogo będzie konieczny i co warto o nim wiedzieć, zanim przystąpisz do termomodernizacji?
Czym jest audyt energetyczny?
Jest to szczegółowe opracowanie, które pozwala ocenić efektywność energetyczną budynku. Na podstawie inwentaryzacji technicznej i wizji lokalnej ekspert analizuje aktualne zużycie energii i wskazuje optymalne rozwiązania modernizacyjne. Celem audytu energetycznego jest nie tylko uzyskanie dokumentu do programu dotacyjnego, ale przede wszystkim dopasowanie działań do rzeczywistych potrzeb budynku.
Audyt energetyczny powinien zawierać informacje m.in. o izolacyjności przegród zewnętrznych, rodzaju źródła ciepła, sprawności systemu wentylacji i możliwościach zastosowania odnawialnych źródeł energii. To także wyliczenia opłacalności poszczególnych rozwiązań i szacunkowe oszczędności po modernizacji. Dobrze przygotowany audyt energetyczny zawiera także warianty działań termomodernizacyjnych i pozwala wybrać ten, który najlepiej wpisuje się w możliwości finansowe inwestora.
Kiedy audyt energetyczny jest obowiązkowy?
Zgodnie z aktualnymi zasadami programu „Czyste Powietrze”, od 31 marca 2025 roku audyt energetyczny jest wymagany, jeśli planujesz kompleksową termomodernizację budynku lub montaż pompy ciepła w ramach wniosku o dofinansowanie.
To oznacza, że bez audytu nie otrzymasz wsparcia finansowego. Co więcej, po zakończeniu inwestycji trzeba będzie dostarczyć świadectwo charakterystyki energetycznej, potwierdzające poprawę efektywności energetycznej budynku. Warto wiedzieć, że audyt energetyczny może być wymagany także w przypadku montażu odnawialnych źródeł energii, np. pomp ciepła, nawet gdy nie planujesz innych prac termomodernizacyjnych.
Co daje dobrze wykonany audyt energetyczny?
Obowiązek to jedno, ale audyt ma realną wartość użytkową. Dobrze przygotowany dokument pozwala uniknąć błędnych decyzji inwestycyjnych. Nie każdy dom wymaga od razu pompy ciepła czy rekuperacji – czasem największą stratą energii są nieocieplone ściany lub stare okna. Audyt wskaże, co rzeczywiście warto zrobić i w jakiej kolejności.
To również korzyści finansowe: inwestycja w audyt może przynieść oszczędności nawet na etapie samej realizacji, bo pozwala uniknąć przewymiarowania urządzeń lub zbędnych modernizacji. Dodatkowo można uzyskać dotację na jego wykonanie – do 1600 zł w ramach programu. Dobrze wykonany audyt to ponadto szansa na uzyskanie wyższego poziomu dofinansowania, zwłaszcza w przypadku wnioskodawców spełniających kryteria dochodowe uprawniające do podwyższonych progów wsparcia.
Kto może wykonać audyt energetyczny i jak się przygotować?
Powinien być on wykonany przez osobę z odpowiednimi kwalifikacjami i najlepiej z doświadczeniem w pracy z domami jednorodzinnymi. Kluczowa jest wizja lokalna – bez niej dokument nie spełni swojej roli. Właściciel powinien przygotować rzuty budynku (jeśli je posiada), informacje o przeprowadzonych remontach oraz rachunki za ogrzewanie z ostatnich sezonów. W niektórych przypadkach warto sporządzić krótki opis codziennego sposobu użytkowania budynku – np. czy dom jest stale zamieszkały, jak używana jest instalacja CWU czy jak duże jest zużycie energii elektrycznej.
Nie bez znaczenia pozostaje też wybór eksperta. Dobrze jest sprawdzić, czy osoba wykonująca audyt znajduje się w oficjalnym wykazie prowadzonym przez Ministerstwo Rozwoju lub posiada referencje z innych realizacji.
Warto pamiętać, że audyt energetyczny należy wykonać przed złożeniem wniosku o dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze”. To nie jest formalność do uzupełnienia po fakcie, ale kluczowy dokument, od którego zależy wysokość wsparcia i prawidłowy przebieg termomodernizacji.
Audyt a nowa filozofia programu „Czyste Powietrze”
Zmiany wprowadzone w 2025 roku to sygnał, że program coraz bardziej stawia na kompleksowe podejście do poprawy efektywności energetycznej budynków. Nie chodzi już tylko o wymianę pieca – ważne jest całościowe podejście do problemu, z uwzględnieniem izolacji, wentylacji i źródeł ciepła.
To także zmiana podejścia do projektowania modernizacji – nie od „co mi się podoba”, ale od „co naprawdę przyniesie efekt”. Audyt staje się tu niezastąpionym narzędziem, dzięki któremu łatwiej przewidzieć efekty inwestycji nie tylko finansowo, ale i funkcjonalnie.
W tym kontekście audyt energetyczny nie jest przeszkodą, lecz narzędziem, które pomaga w podjęciu najlepszych decyzji. W praktyce pozwala dopasować zakres prac do budżetów domowych, realnych potrzeb i możliwości technicznych konkretnego budynku. A przede wszystkim – pozwala uniknąć sytuacji, w której kosztowna inwestycja przynosi minimalny efekt.
Postaw na świadome decyzje i skuteczną modernizację
Jeśli planujesz modernizację domu i chcesz skorzystać z programu „Czyste Powietrze”, audyt energetyczny stanie się nieodzownym elementem procesu. Zamiast traktować go jako przykry obowiązek, warto spojrzeć na niego jak na mapę drogową do oszczędności i komfortu cieplnego. Dobrze wykonany audyt to nie tylko szansa na dotację, ale przede wszystkim inwestycja w bezpieczny, energooszczędny i bardziej przyjazny dom.
Pamiętaj, że dobrze zaplanowana modernizacja zaczyna się od decyzji popartej wiedzą. A taką daje właśnie audyt energetyczny – fundament skutecznej i przemyślanej termomodernizacji.
